''Maşgala jemgyýetiň öýjügi'' diýen düşünje häzirki wagtda dünýäniň ähli künjeklerinde möhümdir. Näme üçin? Maşgalada çagalar dünýä inýär, bu ýerde dünýä we ondaky orny barada esasy bilimleri alýarlar, özleri we beýleki adamlar bilen aragatnaşyk saklamagy öwrenýärler. Maşgala eýýäm iş ýaşyny terk eden garry garyndaşlary barada alada edýär. Maşgala, sosial üýtgeşmelere iň duýgur, abadançylygyň we durnuklylygyň nyşany bolan ''organizm'' bolany üçin.Hakykatdanam, iň esasy elementde bolşy ýaly, döwletleriň syýasy, ykdysady, jemgyýetçilik we medeni durmuşyndaky ähli üýtgeşmeler has doly we aýdyň şöhlelendirilýär.Alsoöne tersine işleýär - “maşgala” däp - dessurlary tutuş döwletiň durmuşyna täsir edýär.
Maşgala nireden başlaýar ? Iki sany deň adam bileleşige girýär. Birmeňzeş däl, ýöne deň: deň, deň, deň.Maşgaladaky erkek we aýal, dürli wezipelere we başarnyklara garamazdan, bir maksada - sazlaşykly we bagtly geljege çalyşýarlar. Yöne dünýädäki ýüzlerçe million aýal üçin: ''We şondan soň bagtly ýaşadylar'' jümlesiniň hakykat bilen hiç hili baglanyşygy ýok.Aýal - gyzlaryň köpüsi zor bilen durmuşa çykdylar, fiziki taýdan kemsidildi, bilim almak mümkinçiliginden mahrum edildi we wagtyndan öň ene - ata bolmaga mejbur edildi.Gynansagam, käbir maglumatlara görä, 15 - 49 ýaş aralygyndaky aýal - gyzlaryň bäşisinden biri ömründe azyndan bir gezek fiziki ýa-da jynsy taýdan kemsidilýär. Jyns stereotipleri patriarhal sosial ulgam tarapyndan goldanýar.Häzirki wagtda durmuşa çykan aýallaryň köpüsiniň ärleri bilen deň derejede işleýändiklerine garamazdan, öý hojalygyny eklemek, çagalary terbiýelemek we köplenç stereotiplere ýykgyn edýän garry garyndaşlary hakda alada etmek bilen meşgullanýarlar. Netijede, nikalaşýan aýal nikasyz bolanyndan has az goralýar.Ol bagtly maşgalanyň suratynyň arkasynda gizlenýär, kynçylyklary we hatda zorlugy gizleýär. Kimdir biri karar bermekde jemgyýetiň olara kömek etmejekdigine ynanýar, kimdir biri(käwagt dogry) adamlaryň bar bolan zatlar tertibinde günäkär hasaplanmagyndan gorkýar. Emma jyns stereotiplerinden we olaryň netijelerinden ejir çekýär: erkekler, aýallar, oglanlar, gyzlar.
Aýallar dünýä ilatynyň ýarysy we adam potensialynyň ýarysy. Soňky ýyllarda aýallaryň jemgyýetiň dürli ugurlaryna gatnaşmagy ep-esli artdy. 2015 - nji ýylda dünýäde ortaça bäş aýaldan biri ýolbaşçylyk wezipelerini eýeledi.Aýal telekeçileriň paýy hem ýokarlandy.Hytaýda 64 %, Şwesiýada - 53 %, Wengriýada we Rumyniýada - 47 % boldy. Ykdysadyýetiň dürli pudaklarynda jyns deňagramlylygy ýurduň ykdysady ösüşine goşant goşýar. Rightshli hukuklar bilen üpjün edilen ýokary bilimli aýal, jemgyýetiň durmuş - ykdysady durmuşyna işjeň gatnaşýar we zähmet bazarynyň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrýar, bu bolsa öz gezeginde umuman ykdysadyýete oňyn täsir edýär. Ykdysady we jyns ösüşiniň arasynda subut edilen gatnaşyk bar.Mysal üçin, jyns aratapawudynyň indeksiniň(Bütindünýä ykdysady forumyna görä jyns deňliginiň görkezijisi) 1 % ýokarlanmagy adam başyna düşýän jemi içerki önümiň 2445 dollar ýokarlanmagyna getirýär.Deň jemgyýet = baý jemgyýet. Deň hukukly jemgyýet = kanuna boýun egýän jemgyýet.Hakykatdanam, jyns deňliginiň görkezijileri bilen ýurtdaky kanunlaryň berjaý ediliş derejesiniň arasynda aýdyň baglanyşyk bar.Jyns aratapawudynyň görkezijisi näçe ýokary bolsa, kanunçylygyň görkezijisi şonça-da ýokarydyr(korrupsiýanyň ýoklugy, esasy hukuklara we azatlyklara hormat we ş.m.).
Adamzat jyns taýdan deňlige tarap uly ädim ätdi. Emma biziň güýjümizde - aýallaryň, erkekleriň, aýallaryň, ärleriň, gaýyn eneleriň we gaýyn eneleriň, eneleriň we kakalaryň, gyzlaryň we ogullaryň güýji bilen, bu tendensiýany has giň we dowamly etmek üçin her bir adamyň güýji. Nädip? Maşgaladan başlamak.Aýal - gyzlara bilim, saglygy goraýyş, mynasyp iş we karar bermek işlerine gatnaşmak üçin deň mümkinçilik bermek. Birek - biregiň zerurlyklaryna hormat we düşünişmek. Soň bolsa maşgala jemgyýetde, ştatda, bütin dünýäde üýtgeşmeleriň esasyna öwrüler. Halkara maşgala güni gutly bolsun!
