Ýetginjeklik, çaganyň bedeniniň ulularyň bedenine öwrülýän wagtydyr. Köp soraglar, mifler we ene-atanyň gorkusy munuň bilen baglanyşykly.
Ýöne ýetginjekleriň özlerini näme gyzyklandyrýar? Haýsy garaşylmadyk, ýöne möhüm temalary gozgaýarlar?
Ulalmak we beden üýtgeşmeleri. baradaky meşhur soraglara şu makalalarda jogap tapyp bilersiňiz:
1. Näme üçin gyzlaryň bedeniniň üýtgeýändigini bilmeli? Men oglan!
“Kitaplarda-da, internetde-de hemme ýerde gyzlaryň nähili ulalýandyklary, olar üçin näme üýtgeýändigi, nähili möhümdigi barada ýazýarlar. Emma bu makalalary diňe gyzlar okanok! Näme üçin gyzlaryň bedeniniň üýtgeýändigini bilmeli? Men oglan! "
Hiç kimiň hiç kime bergisi ýok. Oglanlar ulalansoň gyzlaryň bedeniniň nähili üýtgeýändigini bilmeli däldirler. Edil şonuň ýaly-da, gyzlar ulalansoň oglanlaryň bedeniniň üýtgemeginden habarly bolmaly däldirler. Bilmek borjy däl.
Emma bilmek elmydama gowy. Oglan, seniň ýaly gyzlaryň ulalýandygyny, ösýändigini, kynçylyklary we oňaýsyzlyklary başdan geçirýändigini bilmek gowy zat. Şeýlelik bilen ejeňize, uýalaryňyza, garyndaşlaryňyza, gyz dostuňyza we geljekde aýalyňyza has gowy düşünip, kabul edip bilersiňiz. Galyberse-de, olar hem gyzlar.
Belki, bu bilim size ýetginjeklikde gyzlaryň we oglanlaryň meňzeş kynçylyklara duçar boljakdygyna ynam döreder. Hemmämiziň adamdygymyz we käwagt birek-biregiň goldawyna mätäçligimiz. Belki, munuň sebäbine we nädip bolup geçýändigine düşünseň, göwüsi beýlekilerden has ir ýetişen synpdaşyňyza hemmeler bilen gülmekden boýun gaçyryp bilersiňiz?
Şeýle hem gyz üçin oglanyň nähili ösýändigini, ony aladalandyrýan, nämä zyýan berýändigini bilmek peýdalydyr. Belki, şonda gyz ilkinji biten tüýe gülmez? Belki, nädip ulalýandygyňyzy bilip, siziň döwülip başlan sesiňize üns bermez, sebäbi bu ýerde üýtgeşik we gülkünç zat ýok?
Şeýle ýagdaýda oglanlar we gyzlar köpçülikde birneme arkaýynlaşarlar. Galyberse-de, tapawutlydygyňyza garamazdan, şuňa meňzeş kynçylyklaryň, meňzeş tejribeleriň we goldaw üçin meňzeş islegleriň we howpsuzlyk duýgusynyň bardygyna düşünersiň.
Bularyň hemmesi bilim berýär. Gereksiz bilim ýok.
2. Uly adam bilen lukman barlagyna gitmek hökmanymy? Ýeke gidip bilerinmi?
“Saglyk meseläňiz bar bolsa, lukmana ýüz tutmalydygyny bilýärin. Emma ejem bilen kakam bütin gün işleýärler. Düwürtik sebäpli lukmana ýüz tutmalydygymy aýtsam, munuň çynlakaý däldigini aýdarlar. Özümem lukmana baryp bilerinmi? "
Türkmenistanda, saglyk öýleriniň we kliniki merkezleriň çäklerinde ýetginjekleriň saglyk otaglary bar, bu ýerde islendik ýetginjek gelip, zerur lukmanyň maslahatyny alyp biler.
Şeýle hem, 22-93-89 belgili anonim telefon belgisi bar. Jaň ediň, islendik gyzyklanýan soragyňyzy berip bilersiňiz, hünärmen lukman size jogap berer.
Şeýle-de bolsa, Türkmenistanyň kanunlary boýunça kämillik ýaşyna ýetýänçäňiz (18 ýaşa çenli) hossarlaryňyzyň - ene-atalaryňyzyň bardygyny ýadyňyzdan çykarmaň. Ýa-da kanun tarapyndan bellenen beýleki adamlar. Şeýle adamlar lukmançylyk barlaglaryndan geçmegi, analizleri tabşyrmaga we beýleki lukmançylyk hereketlerine rugsat berýärler. Olaryň rugsady bolmazdan (ulularyň bolmagy hem rugsat hasaplanýar), lukmanyň söhbetdeşlikden başga zada hukugy ýok.
Kadadan çykma, elbetde, adatdan daşary ýagdaýlardyr. Şeýle-de bolsa, bu ýagdaýda lukman ene-atalara iň gysga wagtda habar bermäge borçly.
Möhüm! Ene-ataňyz lukmana baryp görmegiňizi goldamajak ýaly görünse ýa-da bu hakda soramaga utanýan bolsaňyz, bu meselede ynamdar ululara ýüz tutup bilersiňiz: mekdep şepagat uýasy, mugallym ýa-da uly garyndaş. Bilelikde, bu meseläni nädip çözmelidigi we lukmana ýüz tutmagyňyzyň möhümdigini ene-atalaryňyza nädip düşündirmelidigi barada pikir edip bilersiňiz.
Ýadyňyzdan çykarmaň, ene-ataňyz siziň üçin erbetlik islemýär. Näme etselerem, muny siziň peýdaňyz üçin edýändiklerini pikir edip edýärler. Olaryň hereketleri nädogry görünýän bolsa, ýagdaýy bu hakda gürleşip düzedip başlamak has gowudyr.
3. Näme üçin ejem meniň ýetginjek boljakdygymdan gorkýar?
“Men indi 11 ýaşymda. Ejem daýzama köplenç ýetginjekleriň erbetdigini aýdýar. Goňşularymyz ýetginjekler, gohlary kän, edepsiz we özlerini erbet alyp barýar diýýär. Ol meniň beýle bolmagymy islemeýär. Näme üçin ol meniň ýetginjek bolmagymdan gorkýar? Ol meniň ulalmagymy islänokmy? "
Ene-atalar bilen çagalaryň arasyndaky gatnaşyk ýaş bilen üýtgeýär. Ýetginjeklik iň uly üýtgeşmäniň gelýän ýeri.
Ýetginjeklik döwründe çagalar ululýar. Bu, durmuşa, özüňe, ýaşululara bolan garaýşyň üýtgemegini aňladýar. Ýetginjekler garaşsyz kararlar kabul edip başlaýarlar (ulularyň nukdaýnazaryndan hemişe dogry däl), ene-atalaryndan daşlaşýarlar we abraýalryndan şübhelenýärler. Bu adaty bir proses.
Ejeň, seň bilen köp wagt geçirmek isleýär, öz pikiriçe, saňa bolup biläýjek howply we erbet zatlardan goramak isleýär. Ol seni söýýär.
Bu onuň siziň ulalmagyňyzy islemeýändigini aňlatmaýar. Ol diňe aladalanýar.
Möhüm! Ene-atalaram gorkup bilerler. Aýratynam biz we abadanlygymyz üçin gorkýarlar. Bizi hemme zatdan gorap bilerler öýdýärler. Gynansagam beýle däl. Ýöne olar biz ulalanymyzda, endiklerimizi, saç reňkimizi, güýmenje we başga-da köp zatlary üýtgedenimizde bizi söýmekden el çekmezler. Biz barada aladalanmakdan hem ýüz öwürmezler.
Ejeňize we kakaňyza alada edýändigiňizi aýdyň. Islendik ýaşda olar bilen aragatnaşyk saklamaga synanyşjakdygyňyzy, garaýyşlaryň, pikirleriň tapawudyna garamazdan ene-ataňyzy söýmäge dowam etjekdigiňizi aýdyň.
Maşgaladaky gatnaşyklar näçe ýakyn we has ynamly bolsa, islendik ýaşda islendik krizis aňsat geçýär.
4. Beden ýetginjeklikde ýadaýan bolsa, näme üçin mekdepde iş ýüki beýle köp?
“Dyzlarym we döşüm agyrýar, gaty ýadadym, hemişe ýatasym gelýär. Mekdepdäki iş ýüki barha artýar. Mugallymlar ýetginjeklik döwrüniň az stres we dynç almagy talap edýändigini bilýärler. Näme üçin şu wagt beýle köp okuw bar? "
Ýetginjeklik, çaganyň bedeni ulularyň bedenine öwrülýän döwürdir. Bu döwürde beden güýçli işleýär, müňlerçe proses bolup geçýär: süňkleriň, myşsalaryň, baglaryň, organlaryň işjeň ösmegi, käbir içerki ulgamlaryň işiniň üýtgemegi we ş.m.
Bu wagt beden gaty agyr ýük astynda we köp energiýa talap edýär. Şonuň üçin gowy iýmek, ýeterlik uky almak we aşa ýadamazlyk gaty möhümdir.
Gyzlarda ýetginjeklik derejesi takmynan 12-13 ýaşynda, oglanlarda - 14-15 ýaş aralygynda. 18-19 ýaşda gutarýar. Elbetde, bu köplüge laýyk gelýän takmynan sanlar. Emma her bir adam aýratyn.
Şol bir wagtyň özünde, okuw ýüküniň çynlakaý ýokarlanmagy - orta mekdebe geçmek, gutarnykly synaglara taýýarlyk görmek, uniwersitete girmek ýa-da durmuşda başga ýol saýlamak. Bularyň hemmesi nerw, stres, ýadawlyk.
Näme üçin beýle bolýar? Ösýän organizmleriň stres duýmazlygy üçin programmany ýeňilleşdirmek aňsat bolmazmy?
Mekdep okuw meýilnamasy beýniniň bu döwürde ösmegi üçin düzülendir. Köp mukdarda maglumaty kabul edýär, ony “tekjelere” goýýar, täze nerw baglanyşyklaryny emele getirýär, yzygiderli öwrenýär. Soň bolsa öwrenilen maglumatlary ulanmagyň wagty geler. Ýöne häzirlikçe ony almaly.
Şonuň üçin okuw meýilnamasy şeýle dowam edýär.
Möhüm! Başaryp bilmejegiňize düşünseňiz, ýadasaňyz we şol bir tizlikde okamagy dowam etdirip bilmeseňiz, onda, bu hakda aýdyň. Bu barada ene-atalaryňyza we mugallymlaryňyza habar beriň. Bu siziň ýalta bolmagyňyzy we okamak islemeýändigiňizi aňlatmaýar. Diňe ýadadyňyz, belki kömege mätäç – režimi üýtgetmek, ýüki azaltmak, witaminler, başga zatlar. Bu hakda hökman aýdyň. Aýtmasaňyz, bu hakda nädip bilerler?
5. Ýetginjek derisi üçin önümler näme üçin beýle gymmat?
“Men mekdepde okaýaryn. Düwürtik çykdy. Dükanda düwürtige garşy serişdesini satyn almak isledim, ýöne gaty gymmat. Eger maňa laýyk gelmese, başga birini satyn almaly bolaryn. Ýetginjek önümleri näme üçin beýle gymmat? Biz entek işlemeýäris”
Derä ideg etmek üçin önümler – bular ýönekeý saýlaw däl. Ýokary hilli önümler adatça gymmat bolýar - sebäbi diňe bir täsirli melhemi almak bilen çäklenmän, täsirli we şoňa görä-de ýokary hilli ingredientleri satyn almagy aňladýar. Az zat talap etmeýär, şonuň üçinem soňky önüm gymmat bolýar.
Emma önüm ýokary hilli bolsa-da, hemişe täsir etmeýär. Käbirleri üçin allergiýa sebäp bolup biler, käbirleri üçin peýdasyz bolar. Başga bir melhem gözlemeli bolýar. Bu bolsa ýene çykdajy.
Şonuň üçin ilki bilen dermatologa ýüz tutmak has täsirli (we ahyrynda arzan) bolar. Deriňiziň ýagdaýyna baha berer, zerur barlaglary bellär, ähli problemalary kesgitlär we size laýyk gelýän serişdäni has dogry saýlar.
Möhüm! Dermatolog tarapyndan barlag, siziň bellenen saglyk öýüňizde geçirilip bilner. Şeýle hem, ähli barlaglarda ätiýaçlandyryşyň çäklerinde geçilip bilner.
6. Ýetginjek bolup, gödek bolup bilmersiňizmi?
“Filmlerde ýetginjekler mydama gödek, ene-atalary bilen hemişe dawa edýärler. Men beýle bolmak islämok. Muňa garamazdan, ýetginjek bolanymda şeýle bolarynmy? "
"Ýetginjek" sözi "gödeklik" sözüne deň däl.
Ýetginjeklik çagalar üçinem, ene-atalar üçinem kyn bolup biler. Bu döwürde çagalar ulalýarlar, has köp zat edip biljekdigini duýýarlar, çäklerini giňeldýärler, düzgünlere garşy çykýarlar we ygtyýara garşy çykýarlar. Ene-atalar bolsa elmydama olary bermäge taýyn däl. Şeýlelik bilen dawa bolýar.
Dawa ýumşak görnüşde bolup biler - düşündirişler we iki tarapyň hem beýleki nukdaýnazary diňlemek we göz öňünde tutmak islegi bilen.
Mysal üçin, ene-ataňyz bilen gürleşmek isleseňiz, olary diňläň we näme üçin beýle pikir edýändiklerine düşünmäge synanyşyň, hatda olar bilen ylalaşmasaňyzam, bu gaty gowy. Onda gödek we ant içmegiň manysy ýok, sebäbi maksadyňyza başga ýollar bilen - gürleşmek we düşündirmek arkaly ýetip bilersiňiz. Ýa-da asuda ýagdaýda ene-atalar sizi dogry hasaplar. Ýa-da hemmäňiz bilelikde meseläniň üçünji çözgüdini taparsyňyz.
Gödeklik goranyş mehanizmidir. Sesiňi ýokarlandyrmak we emosional gürlemek beýleki adamyň seni eşidip biljekdigine ynandyrýar. Ýagny, haçan ýetginjekler ene-atalara gygyranlarynda ýa-da ene-atalar ýetginjeklerine gygyranlarynda diňlenmek isleýärler.
Emma eşitmek düşünmek däl. Adam gulaklary bilen eşidip biler, ýöne oňa näme diýjek bolýanyňyza düşünmez. Munuň üçin düýpli söhbetdeşlik gerek. Emma ýokary galdyrylan ses bilen jikme-jik gürlemek mümkinmi? Şonuň üçin gykylyklar köplenç çalt bes edilýär we taraplar dargaýarlar. Her öz pikirinde galany üçin mesele çözülmän galýar.
Şonuň üçin gürleşmek möhümdir. Diňe gürleşiň. Ýagdaýa bolan garaýşyňyzy, pikirleriňizi paýlaşyň. Ene-atalaryň bu hakda näme pikir edýändigini diňläň. Olaryň sözleri hakda pikirleniň, deňeşdiriň. Jogap beriň. Arkaýynlygyňyzy goraň.
Şonda gödek bolmagyň manysy bolmaz.
Jemleýji
Ulalmak aňsat däl. Bu döwürde özüňizi taýyn däl hasaplaýan köp meseleler bilen ýüzbe-ýüz bolarsyňyz. Hemmeler muny etmegiňize garaşýarlar.
Elbetde, baş alyp çykarsyňyz, ýöne öz ýoluňyz bilen. Sorag bermekden, sizi gyzyklandyrýan maglumatlary öwrenmekden, beýleki pikirleri diňlemekden we ýalňyşmakdan gorkmaň.
Bilim güýçdir. Näçe köp bilseňiz, garaşylmadyk zatlaryň hemmesini ýeňip geçmek aňsat bolar.
